Çağımızın Başka Bir Bilindik Klasiği olarak : Kanser

Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp çoğalmasıyla beliren kötü kistlere denir. Genel anlamda ise kanser vücudumuzun çeşitli bölgelerindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile oluşan hastalık grubudur. Kanser (cancer) terimi, tıbbın babası olarak bilinen Yunan fizikçi Hippocrates(Hipokrat) (MÖ 460-370) tarafından oluşturulmuştur. Antik Yunanca’da yengeç demektir. Sebebi ise yengecin, kurbanlarını yavaş yavaş kemirerek yemesi. Ne kadar ürkütücü ama! Bütün kanser tipleri vücudumuzun temel yapıtaşı olan hücrelerimizden gelişir. Kanseri anlamak için normal hücrelerin kanser için nasıl mutasyona uğradığını bilmek faydalı olacaktır diye düşünüyorum.

Vücudumuzdaki sağlıklı hücreler bölünebilme yeteneğine sahipler. Kas ve sinir hücreleri hariç. Canlılığını yitiren hücrelerimizin yenilenmesi ve yaralanan dokularımızın onarılması için bu özelliklerini kullanırlar. Yaşamımızın ilk yıllarında hücreler daha hızlı bölünürken ileriki yani yetişkin yaşlarımızda bu hızları yavaşlar. Ve hücrelerimizin bu bölünebilme yetenekleri sınırlıdır, sonsuz kere bölünemezler. Her hücremizin belli bir bölünebilme sayısı vardır. Sağlıklı hücremiz ne kadar bölüneceğini ve ne zaman canlılığını yitirmesi gerektiğini bilir. Buna apoptosis (veya apoptoz) yani programlı hücre ölümü demektir; hücrenin ölmesi beklenen bir zamanda, kontrollü olarak ölmesidir. İşte bazen bu programlı süreç yoldan çıkabilir. Neden derseniz nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Kanser hastalığı için iki grup risk faktörü sıralanmaktadır; değiştirilebilir faktörler ve değiştirilemeyen faktörler. 

Değiştirilemeyen faktörler genetik geçiş(aile öyküsü), cinsiyet ve yaştır. 

Değiştirilebilir faktörler ise çevresel etkenlerdir.

Bunlar:
1. Sigara ve alkol kullanımı,
2. Radyasyon,
3. Bazı virüsler,
4. Kötü beslenme alışkanlığı,
5. Gıdalardaki katkı maddeleri,
6. Uzun süreli güneş ışığı,
7. Aşırı dozda röntgen ışını,
8. Bazı kimyasal maddeler (katran, benzin, boya maddeleri, asbest v.b.),
9. Hava kirliliği.

Bu risk faktörlerinden biri veya birden fazlasına maruz kalmak kesin olarak kanser gelişeceğini göstermez ama kansere yakalanma ihtimalimizi arttırır. Bazı insanlar birçok risk faktörü bulundurmasına rağmen hayatı boyunca kansere hiç yakalanmazken, kanser tanısı almış bazı hastalarda ise hiçbir risk faktörüne da rastlanmayabilir.

Biz bu değiştirebilir risk faktörlerinden uzak durmaya çalışırken hayattaki amaçlarımızdan en önemlisini sağlıklı yaşamaya adanmışlık olmalıdır. 

Belirli yaş aralıklarına geldiğimizde, cinsiyetimiz ve genetik öykümüz doğrultusunda da tetkiklerimizi lütfen düzenli olarak yaptıralım. Sevgilerimizle..